نماينده گلپايگان در مجلس با بيان اينکه اصلي‌ترين حلقه مفقوده نظام سلامت کشور مسئله «عدالت» است خواستار هوشمندسازي يارانه‌هاي دولتي در بخش دارو و افزايش کمي و کيفي توليد دارو و تجهيزات مورد نياز در داخل کشور شد.
به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از خبرگزاري فارس يکي از کميسيونهاي تخصصي مجلس شوراي اسلامي که نقش اصلي در قانون‌گذاري در حوزه سلامت و بهداشت را ايفا مي‌کند کميسيون بهداشت و درمان است که با عضويت ۲۱ نفر از نمايندگان مجلس و تشکيل ۴ کميته تخصصي در زير مجموعه به ايفاي نقش مي‌پردازد.
با توجه اهميت اين کميسيون در ريل‌گذاري حوزه بهداشت و سلامت کشور گفت‌وگويي با سيد مسعود خاتمي نماينده مردم شهرستان‌هاي گلپايگان و خوانسار در مجلس يازدهم داشته‌‌ايم.
فارس: کميسيون بهداشت و درمان مجلس در بهبود وضعيت بهداشت و درمان کشور و همچنين ريل‌گذاري نقشي بسيار ويژه دارد؛ آيا مي‌توانيم اميدوار باشيم که نظام سلامت کشور اصلاح شود؟
خاتمي: پيش از پاسخ به اين سؤال لازم مي‌بينم در چند سطح بالاتر به تحليل رفتار انتخاباتي مردم به عنوان ولي‌نعمتان کشور بپردازم. مردم در انتخابات اخير سوءگيري مشخصي را در اقبال به جريان ارزشي، تحول‌خواه و کارآمد نشان دادند، اين يعني اين رويکرد بايد در تمام کميسيون‌ها و نظامات تقنيني و نظارتي مجلس ملموس باشد.
** کميسيون بهداشت نتوانسته وزارت بهداشت را وادار به پاسخگويي شفاف کند
يکي از اين کميسيونهاي تخصصي، «کميسيون بهداشت و درمان» است که شايد با تغيير پارادايم سلامت در جهان و گستردگي وظايفي که اين کميسيون بر عهده دارد، حتي بهتر باشد نام آن نيز تغيير کند. کميسيوني که عليرغم اقدامات بسيار شايسته در حوزه تقنين، هنوز نتوانسته در نظارت بر اجراي قوانين و بازخوردگيري، نقش کامل و مطلوبي را ايفا کند.
نقطه عطف اين ضعف در قبال طرح تحول سلامت خود را نشان داد. خدمات بسيار خوبي ارائه و ضعف‌هاي بزرگي نيز احصا شد اما کميسيون به هيچ وجه نتوانست به عنوان نهادي مستقل، وزارت بهداشت و وزير سابق را در روندي منطقي و شفاف به پاسخگويي به پرسش‌هاي عالمانه و نقدهاي علمي وارد بر اين طرح وادار کند. پس بايد در هر صورت تحول را در کميسيون بهداشت و درمان و رويکردهاي آن محقق کرد.
فارس: اولويت‌هاي برنامه تحولي که گفتيد، در کميسيون بهداشت مجلس چه خواهد بود؟
خاتمي: مجلس بايد نقش خود را در زمينه‌هاي مختلف ايفا کند. علاوه بر قانون‌گذاري، نظارت صحيح بر اجراي آن نيز داشته باشد. اگر مجلس اين کار را درست و کامل انجام دهد، بسياري از مشکلات حل خواهد شد و دستگاه‌هاي اجرايي کشور نيز به ريل اصلي بازمي‌گردند.
** عدالت اصلي‌ترين حلقه مفقوده نظام سلامت
در مورد کميسيون بهداشت و درمان به نظرم در حال حاضر اصلي‌ترين حلقه مفقوده نظام سلامت کشور در هر سه حوزه توليت، توزيع منابع و ارائه خدمات، مسئله «عدالت» است. مفهوم عدالت در بخش‌هاي مختلف اين نظام، مصداق‌هاي مختلفي دارد که نياز است با مطالعه و برنامه‌ريزي جامع و علمي در هر بخش به ارتقاي وضعيت آن و پياده‌سازي عدالت واقعي در آن پرداخت.
کميسيوني که عليرغم اقدامات بسيار شايسته در حوزه تقنين، هنوز نتوانسته در نظارت بر اجراي قوانين و بازخوردگيري، نقش کامل و مطلوبي را ايفا کند
عدالت يعني تنظيم قوانين کارآمد و نظارت بر اجراي صحيح آنها به نحوي که همه فعالين نظام سلامت و مردم شريف از آن راضي باشند، در حال حاضر بسياري از کارهاي انجام شده طوري بوده است که هم خود پزشکان هم مردم مشکلات آن را متوجه ميشوند و احساس نارضايتي دارند.
اعضاي کميسيون که همگي متخصص و منتخب مردم هستند، بايد يکدل و همراه با هم براي پياده‌سازي اين عدالت کار کنند و با رويکردي مستقل و انقلابي به تقنين و نظارت براي حل مشکلات اين عرصه بپردازند.
فارس: به نظر شما آيا کميسيون بهداشت مجلس يازدهم، قصد تعامل با دولت و وزارت بهداشت را دارد يا به نظرتان رويکرد ديگري را پيش خواهد گرفت؟
خاتمي: قطعاً در کميسيون بهداشت مجلس يازدهم هم مانند کل مجموعه مجلس تحول رخ خواهد داد اما اين تحول لزوماً به معني تقابل و جنگ با مجموعه دولت و وزارت بهداشت به عنوان متولي اصلي سلامت مردم نيست.
** کميسيون بهداشت مانع از تضييع حقوق بهداشتي و درماني مردم خواهد شد
کميسيون بهداشت از سياست‌ها، برنامهها و اقدامات قانوني و منطقي دولت و وزارتخانه‌هاي مختلف براي بهبود وضعيت سلامت و کاهش دغدغه‌هاي مردم در اين حوزه حمايت مي‌کند و تعامل و همکاري لازم را خواهد داشت ولي اين به معني چشم بستن بر روي برخي مسائل نيست، به نظرم مجموعه مجلس در اين دوره در عين تعامل و همکاري، از همه توان و ابزارهاي نظارتي و قانوني خود در جهت جلوگيري از تضييع حقوق مردم بهره خواهد جست.
فارس: بسياري از کارشناسان معتقدند طي سال‌هاي اخير، حوزه بهداشت و پيشگيري در تصميمات کلان مورد غفلت واقع شده است. نقش مجلس و کميسيون بهداشت در اصلاح اين وضعيت چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟
خاتمي: پيشگيري بايد به معناي واقعي و عملي در اولويت نظام سلامت کشور قرار گيرد. ارتقاي وضعيت بهداشت و توسعه سلامت در جامعه از اصلي‌ترين مواردي است که قواي قانون‌گذاري و اجرايي کشور بايد با جديت به آن بپردازند. اصلاح سبک زندگي مدرن، اجراي برنامه‌هاي آموزش عمومي، بهبود وضعيت تغذيه، ارتقاي بهداشت عمومي و ... از اصلي‌ترين دغدغه‌هاي موجود در اين بخش است که بايد با برنامه‌ريزي کارشناسانه و نگاه تخصصي و جامع به آنها پرداخت.
** عملياتي شدن شوراي عالي سلامت و امنيت غذايي
قطعاً نقش نظام شبکه بهداشت در اين حوزه تأثيرگذار و روزآمد کردن آن مورد توجه کميسيون خواهد بود. برخي اقدامات پيشنهادي ديگر نيز براي ارتقاي وضع بهداشت عمومي در کشور وجود دارد که نيازمند بررسي و برنامه‌ريزي کلان در کشور براي آنهاست. از اين جمله مي‌توان به فعال شدن شوراي عالي سلامت و امنيت غذايي کشور و تشويق پاسخگويي اجتماعي تمامي بخش‌ها در برابر آن شورا، استقرار داشبورد وضعيت سلامت تا سطح شهرستان و ... اشاره کرد.
فارس: يکي از مهم‌ترين اقدامات دولت‌هاي يازدهم و دوازدهم اجراي طرح تحول سلامت بود که انتقادات بسياري را چه در اصل و چه در شيوه اجرا به همراه داشت. به نظرتان کميسيون بهداشت در قبال طرح تحول سلامت و در نگاه کلان‌تر در قبال حوزه درمان بايد چه برنامهها و اقداماتي مد نظر قرار دهد؟
خاتمي: بازنگري و اصلاح طرح تحول سلامت يکي از اصلي‌ترين برنامهها در حوزه درمان است. رعايت توازن و عدالت در توزيع منابع، ارتقاي هدفمند شاخص سرانه پزشک، اصلاح نظام پرداخت، ساماندهي تقاضا و جلوگيري از تقاضاي القائي بر اساس سطح‌بندي و راهنماهاي باليني، استانداردسازي سرانه تخت بيمارستاني، تدوين سازوکار صيانت از حقوق بيماران و افزايش کيفيت خدمات سلامت، توسعه رويکردهاي فناوري‌محور و ... از مسائل مهم بخش درمان هستند که بايد بر مبناي مطالعات نيازسنجي و بررسي کشورهاي موفق در اين حوزه، براي آنها اقدام صورت پذيرد.
** استقرار کامل نظام ارجاع و پزشکي خانواده چه شد؟
از طرف ديگر استقرار کامل نظام ارجاع و پزشکي خانواده در کشور که هم از حيث عدالت و هم بهره‌وري و پايداري منابع بسيار مهم است و تقريباً تمام نظام سلامت چه در حوزه بهداشت و چه در حوزه درمان در گستره تأثير آن قرار مي‌گيرد و تکليفي است که از قانون برنامه چهارم توسعه مغفول مانده است.
سازوکار صيانت از حقوق بيماران و افزايش کيفيت خدمات سلامت از مسائل مهم بخش درمان هستند که بايد بر مبناي مطالعات نيازسنجي و بررسي کشورهاي موفق در اين حوزه صورت پذيرد
علاوه بر اين، نظارت بر وضعيت اجرايي شدن پرونده الکترونيک سلامت به ويژه در شرايطي که کشور در همزيستي با کرونا به سر خواهد برد و همچنين اجرايي شدن ارائه خدمات پزشکي از راه دور، اهميت بسيار بالايي خواهد داشت.
فارس: حوزه غذا و دارو يکي از پرمسئله‌ترين حوزه‌هاي مربوط به سلامت به ويژه در دولت‌هاي يازدهم و دوازدهم بوده است. به نظرتان مهم‌ترين چالش‌هاي حوزه غذا و داروي کشور چه هستند و اساساً کميسيون بهداشت بايد چه مسائلي را درباره اين موضوع در اولويت قرار دهد.
خاتمي: حوزه تأمين دارو و تجهيزات پزشکي، در شرايط فعلي با بحران و مشکلاتي اساسي روبه‌رو است و نياز به اصلاح جدي قوانين و ورود قواي قانون‌گذار براي بررسي و اصلاح ساختارها بر مبناي عدالت واقعي دارد. اصلاح ساختارها بايد به تنظيم قيمت و دسترسي به داروها و تجهيزات مورد نياز بيانجامد.
** لزوم هوشمندسازي يارانه‌هاي دولتي دارو و تجهيزات پزشکي
يکي ديگر از دغدغه‌هاي اصلي در اين حوزه، توسعه توليد ملي چه در بخش فرآورده‌ها و چه در بخش مواد اوليه است که عليرغم رهنمودهاي مقام معظم رهبري، هنوز به صورت مطلوب محقق نشده است، براي اين منظور بايد به هوشمندسازي يارانه‌هاي دولتي در بخش دارو و افزايش کمي و کيفي توليد دارو و تجهيزات مورد نياز در داخل کشور تأکيد کرد.
بزرگ‌ترين چالش نظام بيمه درماني، غلبه بر موانع موجود براي يکپارچه‌سازي بيمه‌هاي درماني است؛ بيمه‌ي پايه‌ي همگاني با کيفيت و با پوشش کامل نيازهاي پايه براي همه‌ي مردم بايد يکي از دغدغه‌هاي اصلي کميسيون بهداشت باشد
تدوين قوانين و استفاده از اهرم‌هاي نظارتي مجلس جهت جلوگيري از برخي فرآيندهاي شائبه‌دار در اين حوزه يکي ديگر از مسئوليت‌هاي مهم کميسيون بهداشت است. موضوع امنيت غذايي و تأمين فرآورده‌هاي بهداشتي ايمن و استاندارد نيز يکي از مسائلي است که بعضاً مورد غفلت تصميم‌سازان قرار گرفته است.
فارس: در مجلس دهم موضوع بيمه‌ها و مسائل مختلفي که حول آن مطرح شد، يکي از مهم‌ترين چالش‌هاي کميسيون بهداشت بود. کميسيون بهداشت مجلس يازدهم بايد چه اقدام اساسي را درباره بيمه‌هاي درماني کشور انجام دهد؟
خاتمي: بزرگ‌ترين چالش نظام بيمه درماني کشور، غلبه بر موانع موجود براي يکپارچه‌سازي بيمه‌هاي درماني در کشور است. در نظام توسعه‌يافته سلامت، بيمه‌ها بايد خدمات کيفي‌تر ارائه دهند و به معناي واقعي پاسخگو باشند و تعارضات موجود در اين زمينه بايد رفع شود. بيمه‌ي پايه‌ي همگاني با کيفيت و با پوشش کامل نيازهاي پايه براي همه‌ي مردم بايد يکي از دغدغه‌هاي اصلي کميسيون بهداشت باشد.
**مشکلات نظام بيمه درمان ريشه بسياري از مشکلات است
قسمت مهمي از فرايند ايجاد عدالت در سلامت من‌جمله اصلاح نظام پرداخت و ايجاد درآمد عادلانه و يا ايجاد انگيزه‌هاي مثبت در ارائه‌کنندگان خدمات نيز از مسير بيمه‌ها مي‌گذرد. در نهايت اينکه مشکلات نظام بيمه درمان، ريشه بسياري از مشکلات بخش درمان و ساير بخش‌هاست که با اصلاح آن، اين مشکلات نيز قابل‌حل خواهد بود.
فارس: يکي از انتقادات اساسي به کميسيون بهداشت در مجلس دهم، بي‌تفاوتي در قبال سياست‌هاي کلي و اسناد بالادستي و عدم استفاده از نقش نظارتي خود درباره‌ي اجرايي شدن اين سياست‌ها بود به گونه‌اي که برخي کارشناسان معتقدند بي‌توجهي به اين سياست‌ها هزينه‌هاي گزافي را بر سيستم بهداشتي درماني تحميل کرد. به نظر شما کميسيون بهداشت مجلس يازدهم بايد چه راهي را در خصوص اين موضوعات در پيش بگيرد؟
خاتمي: نظارت براي ارتقاي بهره‌وري نظام سلامت و اجراي درست قوانين، راه حل اين مشکل است. در طول سال‌هاي گذشته بخش عمده‌اي از مفاد مورد تأکيد و مصوب در قوانين و اسناد بالادستي کشور مثل سياست‌هاي کلي سلامت، برنامه‌هاي چهارم، پنجم و ششم توسعه نيز معطوف به همين امر بوده است.
**شاهد رشد هزينه‌هاي سلامت و افزايش سهم مردم از هزينه‌هاي درمان هستيم
اولويت بهداشت و پيشگيري بر درمان، توسعه کمي و کيفي بيمه‌هاي سلامت، مديريت منابع سلامت از طريق نظام بيمه‌اي، خريد راهبردي خدمات، پرداخت مبتني بر کيفيت عملکرد، کاربرد راهنماهاي باليني، واگذاري امور تصدي‌گري، مراقبت‌هاي پرستاري در سطح جامعه و منزل و ... اما به دليل عدم اجراي شايسته آنها و بعضاً بي‌توجهي کامل مسئولين بهداشت و درمان، کماکان شاهد رشد هزينه‌هاي سلامت و افزايش سهم مردم از هزينه‌هاي درمان هستيم و پيش‌بيني مي‌شود اين سير صعودي در آينده نيز ادامه يابد، بنابراين اين امر نيز توجه جدي کميسيون به ويژه در حوزه نظارت و قانون‌گذاري را مي‌طلبد.
فارس: به نظرتان کميسيون بهداشت از چه طريقي مي‌تواند نقش قانون‌گذاري و نظارتي مجلس را به بهترين وجه در حوزه سلامت اعمال کند؟
خاتمي: بايد براي کميسيون نقشه راهي تدوين شود و اهداف و برنامه‌هاي کميسيون و هر يک از اعضاي آن بايد مشخص شود. تک تک اعضاي کميسيون در اين برنامه و پيگيري قوانين بايد نقش کليدي داشته باشند تا بتوانيم به هدف برسيم.
علاوه بر تلاش براي دستيابي به اهداف قانون برنامه ششم توسعه، کميسيون بايد براي قانون برنامه هفتم نيز با همکاري مرکز پژوهش‌هاي مجلس برنامه‌ريزي کند و اين يکي از اقدامات اساسي در اين راستا خواهد بود.
شاهد رشد هزينه‌هاي سلامت و افزايش سهم مردم از هزينه‌هاي درمان هستيم و پيش‌بيني مي‌شود اين سير صعودي در آينده نيز ادامه يابد که توجه جدي کميسيون بهداشت را مي‌طلبد
نهادينه سازي سلامت در همه قوانين و تهيه پيوست سلامت براي طرح‌هاي کلان توسعه‌اي با رويکرد «مؤلفه‌هاي اجتماعي مؤثر بر سلامت» و «ديپلماسي سلامت» در همکاري نزديک با رؤساي ساير کميسيون‌ها و هيئت رئيسه بايد از اهداف کميسيون بهداشت باشد.
**قانون سلامت عمومي تدوين شود
تدوين قانون سلامت عمومي يکي از راهکارهاي اساسي بهبود فرايندها و اعمال حاکميت مجلس در حوزه سلامت با تأکيد بر پياده‌سازي عدالت در سلامت خواهد بود.
تدوين برنامه جامع نظارت بر اجراي قانون برنامه توسعه و تعامل سازنده با همه‌ي مجموعه‌هاي دخيل در حوزه سلامت من‌جمله سازمان‌هاي بيمه‌گر، بخش‌هاي ارائه‌کننده خدمات، انجمن‌هاي علمي‌پژوهشي، اصحاب رسانه و ... از مهم‌ترين راهکارهاي نيل به اين اهداف خواهد بود.
انتهاي پيام/